Čije su crkve u Crnoj Gori

Zakon o slobodi veroispovijesti biće jedna od glavnih tački sporenja i u ovoj godini a ključ neslaganja Vlade i Mitropolije crnogorsko-primorske su tri člana zakona, koja se odnose na pitanje imovine, pišu podgoričke Vijesti.
Ko je sada vlasnik 650 pravoslavnih crkava i manastira – država ili Mitropolija – trenutno je nemoguće precizno saznati.
Tako recimo, Cetinjski manastir u kojem je i sedište Mitropolije, kao i dve bogomolje na Cetinju, Crkva na Ćipuru i Vlaška crkva, prema tvrdnjama države, od ranije su upisane na Prestonicu Cetinje.
To pokazuju i izvodi iz katastra, do kojih su došle Vijesti. Međutim, u Mitropoliji tvrde da je to rezultat haosa u katastarskoj službi.
„Jednom omaškom, u jednom momentu, jednim mahom, sva imovina i privatna i institucionalna, prepisana u vlasništvo Pestonice. Postoji redovan postupak pred organima Prestonice i države, da se to vrati i on je u toku, tako da taj podatak nije relevantan. Za Cetinjski manastir, za ovu zgradu u kojoj se nalazimo, porodične kuće Cetinjana vode se na Prijestonicu, privatna imanja koja vekovima pripadaju nekim porodicama i one se vode na Prestonicu. Dakle to jedno neuredno stanje “, kazao je rektor cetinjske Bogoslovije, Gojko Perović.
Na pitanje šta je Mitropoliji pred sudom dokaz, da ova imovina na Cetinju konkretno pripada njima, Perović navodi institut mirne i savesne državine nekog objekta.
„U slučaju cetinjskog manastira postoje nesporni podaci od vremena Ivana Crnojevića. Opšti imovinski zakonik Valtazara Bogišića, koji jasno razdvaja državnu od crkvene imovine. I prepoznaje kao imaonike, kao vlasnike, sa jedne strane državu, a na drugoj strani crkvu. Ako pogledamo i druga dokumneta, sve je bez ikakve dileme jasno, da svi crkveni, pa i Cetinjski manastir pripadaju crkvi, a ne državi”, kazao je Perović.
Na koga se trenutno vode ostali manastiri i crkve, Vijesti su pokušale da dobiju odgovor od Uprave za nekretnine Crne Gore, ali to nije bilo moguće.
Od te državne institucije tražilo smo da nam dostave katastarske izvode za dvadesetak najvećih manastira i crkava u zemlji – Cetinjski, Ostrog, Moraču, Savinu, Pivu, Đurđeve stupove, Stanjeviće, Praskvicu, Podmaine, Reževiće, Dajbabe i Svetu Trojicu. Na pitanje na koga se trenutno vodi manastir Ostrog, Perović odgovara.
„Sva crkvena imovina se vodi na crkvu. Druga stvar je što imovina pravoslavne crkve, imovina katoličke crkve , imovina islamske vjerske zajednice, trenutno sada dok mi pričamo, je u tolikom katastarskom haosu. Što se tiče imovine pravoslavne crkve, negde su titulari sami manastiri, negde je titular Mitropolija, negde eparhija Budimljansko-Nikšićka, negde pravoslavna crkvena opština ili srpska pravoslavna opština, kao što je slučaj na primorju“, kazao je Perović.
Po novom zakonu, Uprava za nekretnine je dužna da do kraja ove godine utvrdi verske objekte i zemljište koji su, u smislu spornog zakona, državna svojina, izvrši njihov popis i upiše ih u katastar kao državnu svojinu. Ako se utvrdi da je imovina državna, ta verska zajednica će nastaviti da je koristi, do odluke katastra o državini, korišćenju i raspolaganju tim objektima i zemljištem.